Pierwsza osada powstała w miejscu dzisiejszej Trzcianki prawdopodobnie już w XIII wieku i położona była przy średniowiecznym trakcie z Poznania do Kołobrzegu. Było to miejsce w którym krzyżowały się drogi lokalne, stąd nazwano je Rozdróżką.
Niektórzy historycy wywodzą powstanie Trzcianki właśnie od nazwy tej wsi. Poza tym, dokument Bolesława Wstydliwego z 1245 roku, nadający Sędziwojowi z Czarnkowa obszary między Drawą a Gwdą, wymienia wśród trzech osad właśnie Rozdróżkę. Nazwa tej wsi pojawia się także w dokumentach wystawionych w 1323 r., 1546 r. i 1548 r.. Pierwsze źródłowe poświadczenie istnienia Trzcianki pod nową nazwą Trzciana Łąka pochodzi z 1565 roku.
Od powstania miasta do dziś
Początek miastu dała osada tkaczy – sukienników, która kształtowała się na przełomie XVII i XVIII wieku. Jej właścicielami byli wówczas Gembiccy, dbający usilnie o rozwój tej miejscowości. Świadczy o tym fakt tworzenia bardzo dogodnych warunków dla rozwoju warsztatów sukienniczych. Osada najprawdopodobniej była już wówczas miastem, świadczy o tym fakt, iż nadając w 1679 roku prawa sukiennikom, Andrzej Gembicki napisał „… w moim miasteczku Trzcianna Łąka…”.
3 marca 1731 roku król Polski August II Sas nadał Trzciance prawa miejskie wzorowane na Magdeburgu, od tego wydarzenia, data ta uważana jest za początek miasta.
W latach 1738-1755 Trzcianka stanowiła własność Stanisława Poniatowskiego (ojca ostatniego króla Polski). Wówczas zaczęto używać jako herbu miasta „znaku” Poniatowskich – „Ciołka”.
Intensywny rozwój w XVIII wieku wyznaczało sukiennictwo. Pod koniec tego stulecia w Trzciance funkcjonowało ponad dwieście warsztatów sukienniczych i pod tym względem miasto należało do największych ośrodków w Wielkopolsce. Pierwszy rozbiór Polski i związane z nim wytyczenie nowych granic państwowych, odcięło trzcianeckich sukienników od dotychczasowych rynków zbytu i spowodowało stopniowy upadek miasta. Ożywienie przyniósł dopiero krótki czas przynależności do Księstwa Warszawskiego.
W XIX i XX wieku Trzcianka leżała kolejno w obrębie Królestwa Pruskiego, a później Cesarstwa Niemieckiego, Republiki Weimarskiej i Niemiec hitlerowskich, będąc jednym z wielu prowincjonalnych miasteczek. W tym okresie powstały nowe zakłady przemysłowe m.in. wytwórnia cygar, macy, rytualnego chleba żydowskiego, odlewnia żeliwa, fabryka mebli i obróbki drewna. W okresie międzywojennym Trzcianka była stolicą powiatu noteckiego.
W dniu 27 stycznia 1945 roku do Trzcianki wkroczyły pierwsze jednostki Armii Czerwonej. Były to oddziały wchodzące w skład 9 Korpusu pancernego, dowodzonego przez gen. mjr Nikołaja Wiediemiejewa (2 Armii Pancernej I Frontu Białoruskiego). Ostatecznie, miasto wraz z regionem zostało wyzwolone 29 stycznia 1945 roku. Po 173 latach niewoli pruskiej, leżące w gruzach i prawie wyludnione miasto powróciło do Macierzy.
Już w lutym zaczęto zagospodarowywać odzyskaną ziemię. Początkowo pracami kierowała Komenda Wojskowa, na której czele stał oficer wojsk radzieckich major Borys Rubcow, a później polskie władze cywilne. Niemal nazajutrz po wyzwoleniu przybyli pierwsi osadnicy z różnych zakątków kraju. Powoli życie przybierało normalny kształt, zorganizowano Obwodowy Urząd Pocztowy, posterunek Milicji Obywatelskiej, mianowano burmistrza, a później inne potrzebne miastu placówki i instytucje.
Rok 1945 stanowił w dziejach Trzcianki cezurę o szczególnym znaczeniu, był to bowiem rok ponownych narodzin miasta, budowania go prawie od podstaw w aspekcie materialnym, ludzkim i ustrojowym.
Dziś Trzcianka jest siedzibą władz miejsko-gminnych, miastem przemysłowym, silnie oddziaływującym i obsługującym pobliskie wsie. Znajduje się tu wiele przedsiębiorstw różnych branży. W mieście sprawnie funkcjonuje sieć szkół, służba zdrowia, handel i usługi. Trzcianka jest także ważnym i atrakcyjnym miejscem wypoczynku, zwłaszcza letniego. Bliskość wielu jezior i lasów oraz dobra baza sprzyjają turystyce i rekreacji.