PL
EN
DE
Wieś usytuowana jest na skrzyżowaniu dróg z Siedliska do Gajewa i Nowej Wsi, w malowniczej okolicy – na niewielkich wzniesieniach, w sąsiedztwie otaczających od południa i wschodu lasów. W pobliżu swoje źródło ma struga Rudnica uchodząca do Noteci.
Mieszka tu ok. 370 osób. Wieś nie ma zwartej zabudowy, choć do 1945 r. taka była (liczyła 300 domów), jednak po kontrataku niemieckiego oddziału miejscowość została przez żołnierzy radzieckich ostrzelana z broni pancernej i w dużej części zniszczona. Runowo za czasów niemieckich nazywało się Runau i słynęło z dobrze rozwiniętego rolnictwa. Istniały tu cztery duże (100 – 172 ha) gospodarstwa oraz 33 o powierzchni powyżej 10ha. Stał zajazd, czynne były dwie restauracje, a nawet stacja benzynowa. Był też drewniany kościół ewangelicki i dzwonnica, które zniszczone w czasie wojny, w latach sześćdziesiątych zostały rozebrane. Największym budynkiem była szkoła, wybudowana w 1867 r. Obiekt ten zachował się w dobrym stanie i dziś mieszczą się w nim trzy mieszkania oraz przedszkole.
Obecnie w Runowie jest 79 budynków mieszkalnych. Jest sklep oraz świetlica wiejska. W centrum wsi wznosi się kaplica p.w. Józefa Oblubieńca, podlegająca pod parafię w Siedlisku.
W Runowie funkcjonuje 15 gospodarstw rolnych. Do 1992 roku działał zakład PGR. Po jego likwidacji obiekty i ziemia zostały oddane w dzierżawę; na ich bazie działa prywatne gospodarstwo o areale ok. 400 ha.
Rodowód miejscowości sięga początku XVII wieku. Jej założycielem był Jan Czarnkowski, właściciel majątku w Radosiewie. Ze starszych obiektów pozostała część zabudowań folwarczanych z dworkiem oraz zamknięty, poniemiecki cmentarz.
Ozdobą Runowa jest staw, w pobliżu którego rosną stare drzewa, m.in. ponad 200-letni dąb – pomnik przyrody.
Runowo od lat słynie z wyjątkowej aktywności. Z powodzeniem startuje w gminnych konkursach „Piękna wieś” (pierwsze miejsce w 2006 r.) oraz reprezentuje gminę na dożynkach powiatowych i wojewódzkich, zdobywając uznanie za przygotowane wieńce dożynkowe.
